باستان شناسی
شاهین آریامنش؛ سرور خراشادی
چکیده
تیرۀ سکایی را تیره‌ای از مردمان ایرانی دانسته‌اند که در مرغ‌زارهای خوارزم، خاستگاه ایرانیان، خانه‌‌به‌دوش زندگی می‌کردند. آنان از مرغ‌زارهای خوارزم و سیبری غربی روی به‌سوی جنوب نهادند و در پایین‌دست‌ها سکنا گزیدند و سپس دسته‌ای از آنان به شمال غرب ایران وارد شدند. این تیره در حماسه‌های ایرانی هم‌چون شاهنامه و نیز در دوره‌های ...
بیشتر
تیرۀ سکایی را تیره‌ای از مردمان ایرانی دانسته‌اند که در مرغ‌زارهای خوارزم، خاستگاه ایرانیان، خانه‌‌به‌دوش زندگی می‌کردند. آنان از مرغ‌زارهای خوارزم و سیبری غربی روی به‌سوی جنوب نهادند و در پایین‌دست‌ها سکنا گزیدند و سپس دسته‌ای از آنان به شمال غرب ایران وارد شدند. این تیره در حماسه‌های ایرانی هم‌چون شاهنامه و نیز در دوره‌های گوناگون تاریخی ایران هم‌چون عصر آهن، هخامنشی، و اشکانی نقش مهمی ایفا کرده‌اند. حضور آنان در جنوب شرقی ایران در دورۀ اشکانی چنان بوده است که دست‌کم نام یکی از شهرهای ایران، یعنی درنگیانا، به‌سبب آنان به‌نام سیستان مرده‌ریگی تغییر می‌یابد. نیز یافته‌های باستان‌شناسی چندی از محوطه‌های گوناگون در ایران به این تیره بازخوانده شده است که هنوز هم دربارۀ آن یافته‌ها قلم‌فرسایی می‌شود. دربارۀ این تیره کتاب‌ها و مقاله‌هایی در سال‌های گذشته براساس یافته‌های باستان‌شناسی به زبان‌های گوناگون انتشار یافته است. به‌تازگی نیز، کتابی تحت عنوان Scythians Warriors of Ancient Siberia منتشر شده است که اگرچه بر سرزمین سیبری تمرکز دارد و به دیگر سرزمین‌ها نپرداخته است، باوجود این نقصان، آگاهی‌های ارزنده‌ای از این تیره برپایۀ جستارهای تاریخی و یافته‌های باستان‌شناسی می‌دهد. در این مقاله، کتاب موردبحث معرفی و نقاط قوت و ضعفش بیان می‌شود.
